Dwie skrajności i księżycówka

Regiony winiarskie: Rioja i Navarra, czyli tradycja i nowoczesność - klasyka i eksperyment. A do tego baskijski bimber na 100-letniej recepturze – to wszystko w relacji z wyjazdu szkoleniowego do Hiszpanii. Chciałbym nieco przybliżyć wszystkim czytelnikom te dwa winiarskie regiony, dlatego skupię się na dwóch aspektach: apelacji – w szczególności szczepach; oraz specyfice regionu – na przykład pogodzie i innych ciekawostkach. A na koniec nieco o mikro-destylarni w mieście Vitoria (bask. Gasteiz) w Baskonii. Zapraszam do lektury.

Rioja jest bez wątpienia najbardziej znanym Hiszpańskim regionem winiarskim na świecie. Zdecydowanie nie bez powodu, ponieważ powstają tu fantastyczne i charakterystyczne wina. Nie bez znaczenia jest tutaj pogoda: średnie opady i spora amplituda temperatur – w zimie nawet do -7 stopni i czasem pada śnieg. Producentem z regionu Rioja, z którym współpracuje M&P jest Bodegas Navajas – rodzinna winnica z blisko 100-letnią tradycją. I tą familijną atmosferę da się wyczuć na każdym kroku. Rodzina Navajas przyjęła nas z niezwykłą gościnnością.

Najpopularniejszym w uprawie szczepem jest Tempranillo, przez swoje walory smakowe oraz odporność na choroby i szkodniki. Innymi gatunkami są: Mazuelo, Graciano, Garnacha i Maturana Tinta – wszystkie one są zgodne z apelacją regionu Rioja. Klasyczne wino Rioja to przewaga Tempranillo (minimum 70%) i niektóre, lub wszystkie z pozostałych szczepów w mniejszości. Zdarzają się jednak eksperymenty, jak na przykład bardzo intensywne i aromatyczne wino zrobione w 100% Graciano – ten szczep daje bardzo małe owoce, które rosną blisko siebie i przez to są podatne na szkodniki. Jednak takie zabiegi są raczej rzadkością, ponieważ Rioja jest bardzo tradycyjnym regionem, więc zwykle Graciano, Mazuelo i Maturana Tinta są kupażowane z Tempranillo (w przewadze), aby nadać całości nieco krągłości i innego charakteru.

Region mniej znany, co nie znaczy gorszy. Jest inny. I to zdecydowanie inny, głównie przez swoją historię i położenie (blisko Francji). Navarra była kiedyś osobnym królestwem i często panowali w niej królowie francuskiego pochodzenia. Stąd też szczepy tradycyjnie francuskie są tu uprawiane równie często, co te typowo hiszpańskie. Najciekawsze są hiszpańsko-francuskie kupaże...

Firma M&P współpracuje z producentem Piedemonte z Navarry. Najprościej mówiąc jest to spółdzielnia. Kilku lokalnych winiarzy postawiło sobie za cel przedstawić Europie nowoczesne wina z Navarry – specyficzne w charakterze i wcale nie gorsze od tych z La Rioja.

Zgodne z apelacją są szczepy pochodzące z Francji: Merlot, Cabernet, Chardonnay, oraz pochodzące z Hiszpanii – głównie Tempranillo i Viura. Dopuszczane są kupaże szczepów francuskich i hiszpańskich, dlatego wina z Navarry to zupełnie nowe spojrzenie na hiszpańskie winiarstwo.Klasyfikacja win hiszpańskich

Jeśli wino jest niebeczkowane, na etykiecie widnieje napis Joven – są to mocno owocowe wina, miewają wyższą kwasowość i zwykle są tańsze od win beczkowanych.

Wina beczkowane oznaczone są: Crianza, Reserva, Gran Reserva i klasyfikacja w regionach La Rioja oraz Navarra prezentuje się następująco: Crianza – 12 miesięcy w beczce dębowej oraz 12 miesięcy w butelce; Reserva – 12 miesięcy w beczce dębowej oraz 24 miesiące w butelce; Gran Reserva – 24 miesiące w beczce dębowej oraz 36 miesięcy w butelce. W przypadku starzenia w beczce usta wzbogacają się o nuty dębowe, aromat - o nuty waniliowe, a całość łagodnieje.

Warto zaznaczyć że powyższe standardy są dość wysokie jak na hiszpańskie prawo winiarskie. W innych regionach wymagania co do okresu starzenia win są o dużo niższe.

Basmoon to skrót od Basque Moonshiners (baskijscy bimbrownicy) – tak określają siebie Jose i Inaki, dwaj bracia, których dziadek był pierwszym baskijskim bimbrownikiem. Historia zaczyna się w czasie wojny domowej w Hiszpanii (lata1936-1939), kiedy przebywający tam włoski żołnierz Antonello Farvo nauczył jednego z miejscowych Basków wytwarzać bimber z ziemniaków. Receptura pochodzi z Piemontu (północno-zachodnie Włochy) jednak dziś jest tam już zupełnie zapomniana. Jose oraz Inaki na bazie receptury przekazywanej w ich rodzinie z pokolenia na pokolenie, wytwarzają „Basmoon” w założonej przez siebie mikro-destylarni. Roczna produkcja to zaledwie 50tys. butelek. Tak więc Basmoon to ręcznie wytwarzana, tradycyjna, rzemieślnicza wódka ziemniaczana o łagodnym, wręcz lekko słodkawym smaku. Do produkcji używa się tylko lokalnej odmiany ziemniaków z ekologicznej uprawy, ręcznie wyciskanych. Cała ekipa liczy... 4 osoby, a kontrola jakości jest niebywale rygorystyczna – to wszystko sprawia, że ten trunek jest wręcz unikatowy.

Hiszpania jest krajem bardzo różnorodnym etnicznie i krajobrazowo, więc produkuje się tu nie tylko wino, ale również wysokiej klasy wódkę. Indywidualne historie, rodzinne receptury, zawiłości polityczne z przeszłości – to wszystko miało wpływ na winnice i mikro-destylarnię, które odwiedzaliśmy w czasie naszego wyjazdu szkoleniowego do Hiszpanii. Jestem pewien, że ten kraj jeszcze nie raz nas zaskoczy, nie tylko swoimi winami, ale również mocnym alkoholem. Cała Hiszpania jest dostępna na wyciągnięcie ręki również dla Państwa w salonach M&P.